Нас дагаж гарах биеийн үйл ажиллагааны өөрчлөлтүүд

Хоол боловсруулах замын эрхтний тогтолцоо

-Улаан хоолойн сфинктерийн үйл ажиллагаа сулардаг

-Ходоодны хөдөлгөөн удааширна

-Хүчил ялгаруулалт багасна

-Бүдүүн гэдэсний гүрвэлзэх хөдөлгөөн алдагдана.Энэ сулрал нь хүнсний эслэг, шингэний хэрэгцээ, өтгөн ялгаралтанд нөлөөлдөг өвчтнүүд тархины цс харвалт, паркинсонизм зэргээс  байж  болно.

Өтгөн хатаах эмийн бодис / хөнгөн цагаантай антацид, төмөр, кальци/ , опийн бүлгийн эмнүүд, өвчин намдаах үрэвслийн эсрэг дааврын бус эм, даралт бууруулах, кальцийн сувгийн хориглогч / клонидин /,антихолинолитик, 3 цагирагт антидепрессант, нейролептик, агшилт тавиулах эмнүүд, симпатомиметик зэрэг эмийн хэрэглээнээс болно.

Зарим үед өтгөнөө барьж чадахгүй байх нь хунигч булчингийн тонусны сулрал, танин мэдэхүйн өөрчлөлт, гэдэсний халдварууд, туулгах эм, дисбактериоз, дигоксины хордлого зэргээс болно

Шим тэжээлийн шимэгдэлт алдагддаг /төмөр/.

Элэгний хэмжээ, цусан хангамж, бодисын солилцоо, элэгний исэлдэлт, гидролизжилт багасна. Энэ нь эмийн хувирал дээр ихээхэн ажиглагддаг. /Пропроналол, тайвшруулах эм, сэтгэл гутралын эм /

Элэгний нас дагаж гарч байгаа өөрчлөлтүүдэд эмийн хэрэглээ, буруу хооллолт зэрэг нөлөөлнө.

Бөөр, шээс ялгаруулах эрхтний тогтолцоо

Шээсний хувийн жин буурна.

Түүдгэнцрийн болон сувганцрын үйл ажиллагаа багасна.

Түүдгэнцрийн шүүлт багасна.

Бөөрний үйл ажиллагааны сулрал нь  эмийн бодис бөөрөөр ялгарах хурдыг удаашруулж, хагас задралын хугацааг ихэсгэнэ./Цимедитин, аминоглюкозид, дигоксин, прокайнамид, пенициллин гэх мэт/

Бөөрөөр ялгарах креатинин багасч, булчингийн жин  багассанаас креатинин багасна. Энэ нь ус давсны

солилцоог алдагдуулах нөхцөл болдог.

Натри ихэссэн үед сэтгэн бодох үйл ажиллагаа хямарна.

Цусанд  натри багасах, кальци ихсэх,  усгүйжих нь настай хүнд хордлого болоход нөлөөлнө.

Цусанд ренин, альдостерон 30-50% багасахад гиперкалиеми болно.

Амьсгалын эрхтний тогтолцоо

Хэнхэрцэг яс, булчингийн тогтолцоонд тэжээлийн болон бүтцийн өөрчлөлт болно

Хавирга завсрын болон өрцний булчингийн ширхэгт бүтцийн өөрчлөлт болно

Нуруу муруйж бөгтийнө

Уушигны агааржилт багасна.

Гуурсан хоолойн булчин агшина

Гуурсан  хоолойн хучуур эд, салстын булчирхайн өөрчлөлтөөс бронхийн гүрвэлзэх хөдөлгөөн, ханиах

рефлекс суларна.

Гуурсан  хоолойноос цэр салиа бусад шингэн гадагшилж чадахгүй болсноос гуурсан  хоолойн бөглөрөл үүснэ

Уушигны эдэд өөрчлөлт болно /коллаген ширхэг усгүйжиж, альвеолын тэлэгдэх уян хатан чанар алдагдах/

Цусны бага эргэлтэнд өөрчлөлт гарч, уушигны артерийн фиброз үүснэ.

Хялгасан судасны дотор хана өөрчлөгдөн өөх тос хуримтлагдсанаас судасны хана хатуурна

Уушигны цусан хангамжийн дутагдал үүснэ

Настнуудад амьсгалын эзэлхүүн, амьсгал авалт гаргалтын нөөц эзэлхүүн багасч, уушигны амьдралын багтаамж багасна.

Цусны эргэлтийн тогтолцоо

Судас хатуурч, булчингийн уян хатан чанар алдагдана

Захын судасны эсэргүүцэл ихэсч, цусны даралт ихэснэ

Судасны хүчдэлийг зохицуулах ургал мэдрэлийн төгсгөлийн бүтэц өөрчлөгдөж, медиаторуудын нийлэгжилт багасна

Зүрхний булчингийн агших чадвар багасна.

Нас дагаад агшилт, сулралтын даралт ихэсдэг

Норадреналин их ялгарсанаас артерийн судасны уян хатан чанар багасна

Дархлааны тогтолцоо

Лимфоцит 15% багасна. Энэ нь антигены эсрэг бие идэвхжиж, үүнээс болж лимфоцит багасна

Т эсийн Т-хельпер,Т-супрессор багасна

Эсрэг бие нийлэгжүүлэх үйл ажиллагаа багасна. Настай хүнд арьсны халдвараар хүндэрч болзошгүй

Дотоод шүүрэл

Глюкозд  тэсвэртэй чанар  багасна.

Инсулин их болоход стрессын нөлөө, эмийн хэрэглээ, удаан хөдөлгөөн нөлөөлнө.

Бэлгийн даавруудын дутмагшил болно

Цэвэршилтийн өөрчлөлт болно

Дулаан зохицуулгын тогтолцоо

Судас хөдөлгөх төвийн хэвийн биш байдлаас болоод дулаанд  мэдрэг чанар буурна

Биеийн  дулаан  буурах

Мэдрэхүйн тогтолцоо

Нүдэнд болорын  бүдэгшил үүснэ

Нүдний даралт ихдэх, торлогийн эмгэг, шар толбоны хатингиршил болно

Нүдний харанхуйд дасан зохицох чадвар буурна

Доргионы мэдрэхүй буурна /хөлд/

Мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоо

Богино хугацааны ой санамж алдагдана

Хөдөлгөөний хурд багасна

Бүх төрлийн мэдрэхүйн үйл ажиллагаа багасна

Тэнцвэр буурна

Мэдрэлийн эдийн сөнөрөлтэй холбоотой /Паркинсоны/ өвчин үүснэ

Булчин араг ясны тогтолцоо

Булчингийн жин ширхгийн хэмжээ митохондрийн фермент багасна

Кальцийн алдагдлаас яс сийрэгжилт үүснэ

Үений өөрчлөлт үений тогооны зузааралт, үений шингэн багасах нь остеоартроз үүсгэх нөхцөл болно

Гиалинуроны хүчил багасна. Үений сөнөрөл  болно

Шээс бэлгийн  тогтолцоо

40 наснаас түрүү булчирхай томорно.

Шээс шавьдаглах шинж илэрнэ

Шээс дамжуулах замын үрэвсэл  болно

ТАРВАГАН ТАХЛААС СЭРГИЙЛЦГЭЭЕ

Уг өвчин нь олон улсын хөл хориот, байгалийн

голомтлог, хүн, амьтны тунгалгийн зангилаа, уушиг, арьсыг зонхилон гэмтээж, үжил

үүсгэдэг гоц аюулт халдварт өвчин юм.

Тарваган тахал нь мэрэгч амьтдаас хүнд халддаг байгалийн голомтот гоц аюулт

халдварт өвчин юм. Тарваган тахлаар тарвага, зурам, үхэр огодой, үлийн болон гэрийн

цагаан оготно, чичүүл зэрэг мэрэгчдээс гадна хүн өвчилдөг. Өвчин үүсгэгчийг

мэрэгчдийн дунд бүүрэг дамжуулдаг. Өвчин үүсгэгч нь мэрэгчдийн арьсанд 23 хоног,

хоол хүнсэнд 2-4 сар, өвчтний цэр, идээ, цусанд 4-165 хоног өвчин үүсгэх чадвартайгаар

хадгалагдана.

Халдвар хэрхэн дамжих вэ?

Халдварлагдсан бүүрэгт хазуулах, өвчилсөн амьтныг өвчих, арьс, маханд хүрэлцэхэд

арьс салстаар, тарваганы махыг түүхий, шүүрхий идсэн тохиолдолд хоол боловсруулах

замаар, нүх, ичээ ухах үед болон уушгины хэлбэрийн тахлаар, өвчилсөн хүнээс амьсгалын

замаар халдвар дамжина.

Илрэх шинж тэмдэг

Гэнэт өндөр халуурах, толгой хүчтэй өвдөх, эргэх, дотор муухайрах, бөөлжих, тайван бус

болж, нойргүйтэх, арьс салстаар халдвар авсан үед булчирхай томорч хүчтэй эмзэглэх,

амьсгалын замаар халдвар авсан тохиолдолд гэнэт өндөр халуурч цээжээр өвдөх,

ханиалгах, цустай цэр гарах, амьсгаадах, хоол боловсруулах замаар халдвар авсан үед

суулгах, заримдаа цусаар суулгах шинжүүд илэрнэ.

Сэргийлэлт

1. Сэжиг бүхий үхсэн мэрэгч амьтдын сэг зэмтэй тааралдвал мэргэжлийн байгууллагад

хандах

2. Нохой зууж ирсэн тарвагад хүрэхгүй байх, хөдөлгөөн нь удааширсан тарвагыг

агнахгүй байх, арьс, махыг ашиглахгүй байх

3. Тарвагыг нохойгоор бариулах, хавхаар агнахыг цээрлэх

4. Өвчний шинж тэмдэг илэрсэн тохиолдолд эмнэлгийн байгууллагад мэдэгдэх гэхдээ

халдвар тарааж болзошгүй учир өвчтөнтэй ойр байсан хүнээр хэл хүргүүлэхээс

татгалзах

5. Сэжигтэй өвчтөн болон эд материалтай харьцсан хүнийг тусгаарлах

6. Сэжиг бүхий эд материал, өвчтөний хэрэглэж байсан зүйлд онош тодрохоос нааш

хүрэлцэхгүй байх

7. Гэртээ тарвага өвчих, нойтон арьс хадгалах, боловсруулаагүй мах оруулахыг

8. Голомттой нутгийн хүн ам болон эрсдэлт бүлгийн хүн амыг дархлаажуулах

шаардлагатай юм.

Байгалийн Голомтот Халдварт Өвчин Судлалын Төв

Эмийн зохистой хэрэглээ

Эмийг зөвхөн зөв хэрэглэсэн тохиолдолд л Танд тус болж чадна.

Эмийг зөв хэрэглэхэд танд эмч, эмийн санч нар тусална.

Эмч: Таныг зөвхөн зөв оношлоод зогсохгүй, эмчлүүлэгчийн нас, биеийн онцлог, өвчний

явц, хэлбэр, үе шатанд тохирсон эмчийг сонгон бичдэг.

Эмийн санч: Таныг аюулгүй, өндөр идэвхтэй, чанарын баталгаатай, боломжийн үнэтэй

эмээр хангах үүрэгтэй.

Эмч болон эмийн санч нь Танд олгогдож буй эмийн нэр, тун, хэрэглэх арга, эмчилгээний

хугацаанд баримталбал зохих хоол ундны болон бусад дэглэмийн талаар дэлгэрэнгүй

тайлбарлаж өгөх үүрэгтэй.

Эмийг зөв хэрэглэхэд эмч, эмийн санчаас гадна ТА ч гэсэн багагүй үүрэгтэй.

Иргэн Та:

Эрүүл мэндийн талаар мэдлэгээ дээшлүүл.

Зөвхөн эмчийн бичсэн эмийг хэрэглэ.

Дур мэдэн эм хэрэглэх нь таныг аюулд хүргэж мэднэ.

Баталгаатай газраас эм худалдан ав.

Эм хэрэглэх цагийг чанд баримтал.

Эмийг зөвхөн зааврын дагуу хэрэглэ.

Эмчилгээг дутуу орхих нь хор уршиг тарьж мэднэ.

Таны үүрэг юу вэ?

Би эмийг дур мэдэн сонгох ёсгүй.

Миний хэрэглэх эмийг зөвхөн эмч сонгож өгнө.

Би зөвхөн эмчийн үгийг сонсоно.

Би эмээ баталгаатай газраас авах ёстой.

ЭМЧЭЭС ТА ДАРААХ ЗҮЙЛСИЙГ ЗААВАЛ АСУУЖ МЭДЭЖ АВ

Эмийн зохистой хэрэглээ

- Эмийн нэр

- Хэрэглэх арга

- Хэрэглэх цаг

- Хэдий хугацаагаар хэрэглэх

- Уг эм ямар үйлчилгээ үзүүлдэг

- Ямар нэг гаж нөлөө бий эсэх

- Дахин үзүүлэх шаардлагатай эсэх

ЭМИЙН САНЧ ДЭЭР ОЧИХДОО ДАРААХ ЗҮЙЛИЙГ ЛАВЛА

- Сав баглаа шошгыг нь хянуул

- Зориулалтыг нь асуу

- Хэрхэн хэрэглэх

- Өөр эмтэй цуг ууж болох эсэх

- Юугаар даруулж уух

- Хоол ундтай хамт хэрэглэж болох эсэх

- Хэдий хугацаанд, ямар нөхцөлд хадгалах

ЭМЧ, ЭМИЙН САНЧИЙН ЗААВРЫГ ЯГШТАЛ БАРИМТАЛЖ ЭМИЙГ ЗӨВ

ХЭРЭГЛЭСНЭЭР ТАНЫ ЭДГЭРЭХ НӨХЦӨЛ БҮРДЭНЭ.